Kształcenie na poziomie szkoły wyższej kiedyś dostępne było wyłącznie dla osób pochodzących z zamożnych rodzin. Elitarność skończyła się w momencie rozwoju szkolnictwa wyższego. Wstęp na uczelnie wymaga minimum predyspozycji intelektualnych i świadectwa maturalnego. Studia dzienne na państwowych uczelniach są darmowe i każdy może spróbować swoich sił jako słuchacz szkoły wyższej.
Tuż po maturze można pójść na studia pięcioletnie magisterskie lub studia pierwszego stopnia. Studia pierwszego stopnia to licencjaty lub studia inżynierskie, które trwają 3 – 3,5 roku. W programie studiów stopnia pierwszego są przedmioty kierunkowe realizowane w formie teoretycznych wykładów oraz jako zajęcia praktyczne w laboratoriach, warsztatach, zakładach pracy. Głównym celem studiów jest wyposażenie absolwentów w kompetencje niezbędne do wykonywania pracy w określonym zawodzie związanym z kierunkiem studiów czy specjalizacją. poziom wykształcenia uzyskany na studiach licencjackich czy inżynieryjnych określany jest jako wykształcenie wyższe zawodowe.
Po ukończeniu licencjatu czy studiów dla inżynierów można pójść do pracy, a naukę kontynuować na studiach zaocznych. Niezależnie od formy studia stopnie drugiego mają na celu uzupełnienie wykształcenia wyższego zawodowego do poziomu magisterskiego wykształcenia pełnego. Studia magisterskie trwają cztery semestry a kończą się obroną pracy dyplomowej napisanej podczas zajęć seminaryjnych pod kierunkiem promotora. Absolwent studiów II stopnia ma na dyplomie tytuł zawodowy magistra albo magistra inżyniera.
Jeśli ktoś nie może pójść na studia magisterskie pięcioletnie, albo studia po licencjacie to może uzupełnić swoje wykształcenie w innym trybie, w inny sposób. Jest to możliwe dzięki systemowi studiów podyplomowych, które wprawdzie wykształcenia nie podnoszą, ale rozszerzają, wzbogacają.
Aby to zrozumieć warto zapoznać się z takim przykładem. Studia podyplomowe z socjoterapii które ukończy osoba posiadająca licencjat z biologii nie zmienią stopnia wykształcenia. Absolwent podyplomówki nadal będzie posiadać tytuł zawodowy licencjata biologii. Jego dodatkowe kwalifikacje zdobyte na studiach podyplomowych potwierdzone w świadectwie i certyfikacie dadzą mu możliwość zatrudnienia w zawodzie terapeuty, który prowadzi zajęcia z dziećmi czy młodzieżą z problemami w zakresie zachowań prospołecznych. Każde kolejne studia podyplomowe dają nowe kwalifikacje.
Studia trwają najczęściej trzy semestry i są płatne. Jednak coraz częściej można trafić na oferty uczelni organizujących bezpłatne studia podyplomowe. Najczęściej jest to możliwe dzięki współpracy szkół wyższych z urzędami pracy, poradniami zawodowymi, samorządami. Zerowa stawka za czesne na studiach podyplomowych to często wynik realizacji projektów edukacyjnych. Środki na projekty często pochodzą z funduszy unijnych lub rządowych.
Studia podyplomowe to szybki i bardzo dobry sposób pozwalający zmienić pozycję na rynku pracy. Wiele osób nie może znaleźć zatrudnienia zgodnego z kierunkiem studiów magisterskich czy licencjackich, albo pracuje na stanowiskach nie dających satysfakcji duchowej i finansowej. Bezpłatne studia podyplomowe są dla wielu osób szansą na zmianę, a nowe otwarcie zawodowe.
Dodatkowe kształcenie jest również udziałem pracowników niektórych sektorów – w tym zakresie liderami są nauczyciele, którzy wciąż doskonalą swój warsztat dzięki kolejnym studiom podyplomowym. Placówki oświatowe dysponują funduszami na doskonalenie zawodowe więc nauczyciele decydując się na studia mają możliwość uzyskania wsparcia finansowego ze strony dyrektora szkoły czy przedszkola. Jeśli kierunek studiów będzie zgodny z potrzebami placówki, to dofinansowanie w całości pokrywa koszty czesnego, przejazdów na studia oraz pobytu na uczelni. Bezpłatne studia podyplomowe są w interesie nie tylko pracownika, który chce utrzymać się na stanowisku albo zdobyć nowe, ale przede wszystkich w interesie firmy, która za studia płaci. Jakość wykształcenia przekłada się na jakość pracy jednostki, a ta z kolei decyduje o jakości całej firmy.
