Renta z tytułu niezdolności do pracy jest świadczeniem wypłacanym osobom, które z powodów zdrowotnych nie mogą pracować. Aby otrzymać tego typu świadczenie, należy spełnić trzy warunki postawione przez ZUS w tym samym czasie. Pierwszym warunkiem uprawniającym do pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy jest właśnie owa niezdolność. O tym, czy dana osoba nie jest w stanie pracować, decyduje lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Oznacza to, że nie zawsze osoba chora jest niezdolna do pracy. Jeśli orzecznik uzna, że choroba nie uniemożliwia dalszej pracy, oznacza to, że jest się zdolnym do pracy i renta chorobowa nie zostanie przyznana. Szansę na otrzymanie renty mają osoby, które nie rokują, że odzyskają zdolność do pracy po przekwalifikowaniu się. Lekarz orzecznik stwierdza też stopień niezdolności do pracy. Możliwe stopnie to: częściowo niezdolny do pracy, całkowicie niezdolny do pracy, całkowicie niezdolny do pracy i samodzielnej egzystencji. Od uzyskanego stopnia należy wysokość renty z tytułu niezdolności do pracy.
Drugi warunek to staż ubezpieczeniowy, do którego wlicza się okres składkowy i nieskładkowy. Okresy nieskładkowe można uwzględnić jedynie w części, która nie przekracza jednej trzeciej okresów składkowych. Osoba, która nie ukończyła dwudziestego roku życia wymaga co najmniej rocznego stażu ubezpieczeniowego, w wieku dwudziestu do dwudziestu dwóch lat powinien być to staż dwuletni, dla osób w wieku dwudziestu dwóch do dwudziestu pięciu lat staż minimum trzyletni. Te osoby, które mają więcej niż dwadzieścia pięć a mniej niż trzydzieści muszą mieć czteroletni staż, a dla osób powyżej trzydziestego roku życia – co najmniej pięcioletni.
Dla osób po trzydziestce obowiązuje dodatkowy warunek. Wymagany staż powinien przypadać w ciągu ostatnich dziesięciu lat przed złożeniem wniosku. Istnieje możliwość otrzymania renty bez wymaganego stażu ubezpieczeniowego, ale takie osoby muszą być ubezpieczone przed ukończeniem 18 lat lub w ciągu 6 miesięcy od ukończenia szkoły/studiów oraz od dnia ubezpieczenia aż do dnia powstania niezdolności do pracy były ubezpieczone ciągle.
Trzecim warunkiem do uzyskania renty jest powstanie niezdolności do pracy w jednym z okresów wymienionych w ustawie. Te okresy to: zatrudnienie, własna działalność, umowa zlecenie, umowa agencyjna, zasiłek dla bezrobotnych, służba wojskowa lub w policji czy straży granicznej, więziennej lub pożarnej, organach celnych, pobieranie zasiłku macierzyńskiego, opiekuńczego, chorobowego, urlop wychowawczy.
Renta chorobowa jakie choroby kwalifikują do renty? Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie ma listy schorzeń, które gwarantują osobie starającej się rentę z tytułu niezdolności do pracy. W tej sprawie orzeka lekarz orzecznik i to na podstawie jego decyzji przyznaje się lub nie stopień niezdolności do pracy. Z tego powodu każdy wniosek o rentę jest indywidualny.
Jeśli osoba spełnia drugi i trzeci warunek, można złożyć wniosek na formularzu ZUS Rp-1R, który otrzymuje się w filii Zakładu Ubezpieczeń Społecznych albo na stronie internetowej ZUS. Do wniosku załącza się zaświadczenie o stanie zdrowia od swojego lekarza, ankietę wypełnioną przez zakład pracy z opisaną wykonywaną pracą i warunkami w niej panującymi oraz dokumenty, które potwierdzają okresy ubezpieczenia – świadectwa pracy wpisy do legitymacji ubezpieczeniowej, zaświadczenia zakładu pracy, zaświadczenie szkoły wyższej o ukończeniu studiów, poświadczona kopia dyplomu). Wymagane jest także zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu wystawione przez zakład pracy na formularzu ZUS Rp-7. Po złożeniu wniosku i kompletu dokumentów należy oczekiwać na termin badania u lekarza orzecznika. Jeśli osoba nie jest w stanie stawić się w miejscu badania, może ono zostać przeprowadzone w jej domu – należy jednak o tym uprzedzić ZUS. Badanie opiera się na dokumentacji medycznej, więc warto zgromadzić jej jak najwięcej – ze szczegółowymi opisami schorzeń, z których wynika, że jesteś pod opieką lekarza. Daje to większą szansę na otrzymanie renty.
